epirus net

Το όρος Νεμέρτσικα βρίσκεται στα βόρεια του Πωγωνίου, στα σύνορα με την Αλβανία. Έχει υψόμετρο 2.209 μ και είναι ένα από τα ψηλότερα βουνά του νομού Ιωαννίνων. Προσφέρει ιδανικές συνθήκες για ορειβασία στους έμπειρους ορειβάτες μέσα από όμορφες διαδρομές σε καταπράσινα παρθένα δάση.

Με σημεία αφετηρίας την Μερόπη, το Κεφαλόβρυσο ή τον Παλαιόπυργο μπορεί κανείς με διαδρομές των 3 ή 4 ωρών (σηματοδοτημένα μονοπάτια δεν υπάρχουν), να απολαύσει την εξαιρετική θέα του Πωγωνίου από την Νεμέρτσικα, ιδίως από τις θέσεις Μπιτσικόπουλο και Προφήτης Ηλίας.

Το δάσος της Μπούνας βρίσκεται κοντά στο Δελβινάκι και προσφέρει όμορφες διαδρομές καθώς φημίζεται για την πλούσια χλωρίδα και πανίδα του, όπως άλλωστε και η γειτονική κοιλάδα του Γορμού.

Άλλες διαδρομές και περίπατοι στην περιοχή Πωγωνίου:

• Δολιανά ως τη θέση Λυκοσκού (θέα Τύμφης & Νεμέρτσικας)
• Περίπατοι στο δάσος Μερόπης – Παλαιόπυργου
• Αγ. Κοσμάς ως Ρουψιά
• Ωραιόκαστρο ως πηγές Γκλάβας
• Πεζοπορία στην κοιλάδα Κουβαρά, σε σηματοδοτημένο μονοπάτι

Ο ποταμός Γορμός που βρίσκεται στην περιοχή του του δήμου Άνω Πωγωνίου στο Πωγώνι προσφέρει τις ιδανικότερες συνθήκες για ψάρεμα. Είναι προσεγγίσιμος σε πολλά σημεία του, ενώ παράλληλα μπορείτε να απολαύσετε το εξαιρετικό οικοσύστημα του.

Το όρος Νεμέρτσικα βρίσκεται στα βόρεια του Πωγωνίου, στα σύνορα με την Αλβανία. Έχει υψόμετρο 2.209 μ και είναι ένα από τα ψηλότερα βουνά του νομού Ιωαννίνων. Προσφέρει ιδανικές συνθήκες για ορειβασία στους έμπειρους ορειβάτες μέσα από όμορφες διαδρομές σε καταπράσινα παρθένα δάση.

Με σημεία αφετηρίας την Μερόπη, το Κεφαλόβρυσο ή τον Παλαιόπυργο μπορεί κανείς με διαδρομές των 3 ή 4 ωρών (σηματοδοτημένα μονοπάτια δεν υπάρχουν), να απολαύσει την εξαιρετική θέα του Πωγωνίου από την Νεμέρτσικα, ιδίως από τις θέσεις Μπιτσικόπουλο και Προφήτης Ηλίας.

Το δάσος της Μπούνας βρίσκεται κοντά στο Δελβινάκι και προσφέρει όμορφες διαδρομές καθώς φημίζεται για την πλούσια χλωρίδα και πανίδα του, όπως άλλωστε και η γειτονική κοιλάδα του Γορμού.

Άλλες διαδρομές και περίπατοι στην περιοχή Πωγωνίου:

• Δολιανά ως τη θέση Λυκοσκού (θέα Τύμφης & Νεμέρτσικας)
• Περίπατοι στο δάσος Μερόπης – Παλαιόπυργου
• Αγ. Κοσμάς ως Ρουψιά
• Ωραιόκαστρο ως πηγές Γκλάβας
• Πεζοπορία στην κοιλάδα Κουβαρά, σε σηματοδοτημένο μονοπάτι

Όσοι ασχολούνται με το κυνήγι, στο νομό Ιωαννίνων και ειδικά στις περιοχές του Πωγωνίου θα βρούν ιδανικές συνθήκες ώστε να απολαύσουν το αγαπημένο τους χόμπυ. Μπορείτε να ασχοληθείτε με το κυνήγι της μπεκάτσας (σε όλο το Πωγώνι), της φάσας (στον Αγ. Κοσμά) και του αγριογούρουνου στη Βήσσανη και στα Κτίσματα.

Το κυνήγι επιτρέπεται σε όλο το νομό, εκτός από περιοχές που έχουν χαρακτηριστεί προστατευόμενες ή καταφύγια θηραμάτων.

Το χωριό Πωγωνιανή βρίσκεται στο βορειοδυτικό τμήμα της περιοχής Πωγωνίου σε υψόμετρο 750 μέτρων, κοντά στο Δελβινάκι. Κατά την Τουρκοκρατία υπήρξε διοικητική έδρα του τμήματος Αυλώνας της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και έδρα επισκοπής ως το 1863.

Η Πωγωνιανή υπήρξε σημαντικό εμπορικό κέντρο κατά το παρελθόν γεγονός που μαρτυρούν και τα παλιά κτίρια στο κέντρο της κοινότητας, που άλλοτε ήταν μια σημαντική αγορά με πάνω από 60 καταστήματα. Στην Πωγωνιανή στεγάζονται σήμερα οικοτροφεία και εκπαιδευτικά ιδρύματα για τους ομογενείς από την Βόρεια Ήπειρο, που χτίστηκαν με δωρεές.

Στην Πωγωνιανή αξίζει κανείς να επισκεφτεί:

• Το πολύ ενδιαφέρον Λαογραφικό Μουσείο Πωγωνίου – Δερόπολης
• Τη μεγάλων διαστάσεων εκκλησία του Αγ. Νικολάου (1873) με το περίτεχνο ξυλόγλυπτο τέμπλο της
• Τα πυκνά δάση της γύρω περιοχής, τα οποία προσελκύουν πολλούς κυνηγούς, αλλά και φυσιολάτρες.

Άλλα χωριά της περιοχής:

Το Δολό είναι ένα παραδοσιακό χωριό του Πωγωνίου. Κοντά στο χωριό βρίσκεται η γνωστή χαράδρα του Κουβαρά την οποία διαρρέει το ομώνυμο ποτάμι, την οποία μπορεί κανείς να διασχίσει ακολουθώντας το διαμορφωμένο μονοπάτι.

Στην αρχή της χαράδρας, στη θέση Ξυλογέφυρο, υπάρχει νερόμυλος και μικρό πέτρινο μονότοξο γεφύρι, γνωστό ως «γεφύρι της Νονούλως».

Αξιόλογος είναι ο ναός του Αγ. Νικολάου που βρίσκεται μέσα στο χωριό. Έχει μεγάλο χαγιάτι και ενσωματωμένο δίζωνο καμπαναριό στη νότια πλευρά του. Οι παλαιότερες αγιογραφίες του ναού είναι έργο του Δολιώτη ζωγράφου Κούρου.

Το χωριό Κακκόλακος βρίσκεται στους πρόποδες του βουνού Νεμέρτσικα στο βόρειο τμήμα της περιοχής του Πωγωνίου. Υπήρξε πρωτεύουσα του Πωγωνίου κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας.

Εδώ επίσης ήταν το κέντρο διοίκησης του Σουλιώτη οπλαρχηγού Μάρκου Μπότσαρη από το 1814 ως το 1820. Η οικογένεια Μπότσαρη χρηματοδότησε την κατασκευή του ξυλόγλυπτου τέμπλου του ναού του Αγ. Δημητρίου.

Το Κεφαλόβρυσο είναι ένα χωριό της περιοχής Πωγωνίου, χτισμένο σε υψόμετρο 650 μέτρων. Είναι έδρα του δήμου Άνω Πωγωνίου. Αποτελεί σημαντικό οικονομικό κέντρο για την περιοχή του Πωγωνίου καθώς στο Κεφαλόβρυσο είναι εγκατεστημένο ένα από τα 5 εργοστάσια της Ελληνικής Βιομηχανίας Όπλων.

Άλλα χωριά της περιοχής:

Το χωριό Βήσσανη του Πωγωνίου είναι χτισμένο σε υψόμετρο 750 μέτρων, και απέχει 8 χλμ. από το Δελβινάκι. Το χωριό που ιδρύθηκε κατά το 14ο αιώνα, αναπτύχθηκε σημαντικά και αποτέλεσε στα χρόνια της τουρκοκρατίας πνευματικό και πολιτιστικό κέντρο της περιοχής Πωγωνίου.

Στη Βήσσανη υπήρχε σχολείο πριν το 1770 και μάλιστα εδώ έμαθε τα πρώτα γράμματα ο Αλή Πασάς. Σχετικά με την προέλευση του ονόματος του χωριού, οι απόψεις διίστανται. Η επικρατέστερη άποψη για την ονομασία είναι ότι προέρχεται από τη λέξη «Βήσσα» που σημαίνει «σύδενδρες λακιές», κάτι που διαπιστώνει κανείς εύκολα για τη τοποθεσία όπου βρίσκεται το χωριό.

Η Βήσσανη γνώρισε μεγάλη ακμή, γεγονός που μαρτυρούν και τα ωραία λιθόκτιστα σπίτια, το Παρθεναγωγείο, το ελληνικό Σχολείο και η μεγάλων διαστάσεων εκκλησία του Αγ. Νικολάου του 18ου αιώνα Κοντά στη Βήσσανη βρίσκεται και η περίφημη Μονή Άβελ.

Στην Κάτω Μερόπη υπάρχει λαογραφική συλλογή που στεγάζεται στο παλιό Δημοτικό σχολείο και στη θέση Γκλάβα εντοπίστηκαν προϊστορικοί κιβωτιόσχημοι τάφοι. Η κοντινή Μονή του Αγ. Ιωάννη Προδρόμου (1614), ο ναός του Αγ. Αθανασίου (1585) και ο ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου (1413) έχουν χαρακτηριστεί ιστορικά διατηρητέα μνημεία. [Δείτε επίσης: Ναοί στην Κάτω Μερόπη]

Στο χωριό Παλαιόπυργος του Πωγωνίου βρέθηκαν στη θέση Παλιουριά αρχαιολογικά ευρήματα της προϊστορικής περιόδου. Επίσης κοντά στο χωριό υπάρχει το πέτρινο γεφύρι Γκρέτσι στο στενό φαράγγι του Γορμού και παραδοσιακός νερόμυλος που έχει χαρακτηριστεί ως διατηρητέο μνημείο.

Το Καλπάκι απέχει 30 χλμ. από την πόλη των Ιωαννίνων, στην εθνική οδό Ιωαννίνων – Κοζάνης. Έχει συνδέσει το όνομα του με το ιστορικό ΟΧΙ του 1940. Οι κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Είναι έδρα του ομώνυμου δήμου.

Στην περιοχή υπήρξαν αρχαίες πολιτείες των Μολοσσών που καταστράφηκαν το 167 π.Χ. από τους Ρωμαίους (Ευρυμενές, Ελαία, Στύμβαρα, Φωτική – η μετέπειτα οχυρωμένη βυζαντινή πολιτεία Βελλάς).

Αξιοθέατα στο Καλπάκι:

• Το πολεμικό μουσείο
• Η μονή Βελλάς
• Η σπηλιά του στρατηγείου της VIII Μεραρχίας κατά τον πόλεμο του 1940
• Οι πηγές Βελλάς

Κοντά στο Καλπάκι βρίσκονται και τα Δολιανά, ένα άλλο αξιόλογο χωριό της περιοχής Πωγωνίου. Τα Δολιανά είναι χτισμένα σε ένα λόφο με πανοραμική θέα προς την κοιλάδα του Άνω Καλαμά. Βρίσκονται 4 χιλιόμετρα μετά το Καλπάκι στο δρόμο προς Κακαβιά.

Τα Δολιανά είναι ένα γραφικό χωριό με παραδοσιακά λιθόκτιστα αρχοντικά, γραφικά σοκάκια και έναν διατηρητέο νερόμυλο, που μαρτυρούν τον σημαντικό οικονομικό, κοινωνικό και πνευματικό ρόλο που διαδραμάτισαν τα Δολιανά κατά το παρελθόν.

Τα Δολιανά ήταν ο τόπος καταγωγής του Γεωργίου Γεννάδιου, μεγάλου διδάσκαλου του Γένους. Κοντά στα Δολιανά βρίσκεται και το μοναστήρι του Ιακώβου, που χτίστηκε τον 12o αι. π.Χ. και υπήρξε σημαντικό κέντρο Αγιογραφίας, αλλά και σημαντικά βυζαντινά ψηφιδωτά στη θέση Οπάς.

Στα Δολιανά υπάρχει βιβλιοθήκη και επίσης, εκεί βρίσκεται η έδρα της Μητρόπολης Δυινουπόλεως – Πωγωνιανής – Κόνιτσας. Τον Οκτώβριο γίνεται στο χωριό γιορτή τσίπουρου.

Το Δελβινάκι απέχει 70 χλμ. από την πόλη των Ιωαννίνων. Είναι έδρα Δήμου και αριθμεί συνολικά περίπου 2.900 κατοίκους. Οι κάτοικοι ασχολούνται με την γεωργία και την κτηνοτροφία καθώς η περιοχή είναι κυρίως αγροτική. Το Δελβινάκι είναι χτισμένο σε μια δασώδη περιοχή, ανάμεσα σε δρυς, καστανιές, κουμαριές, πλατάνους κ.λ.π.

Το Δελβινάκι υπήρξε εμπορικό και πολιτιστικό κέντρο κυρίως λόγω της στρατηγικής του θέσης αλλά και του ξενιτεμού των κατοίκων του που διέπρεψαν επαγγελματικά στο εξωτερικό και φρόντισαν και την πατρίδα τους, όπως και σε άλλα μέρη της Ηπείρου. Σταδιακά η άλλοτε πολυάνθρωπη περιοχή του Δελβινακίου ερήμωσε από τα κύματα μεταναστών που εγκατέλειψαν την περιοχή τις δεκαετίες 1920 και 1930 αλλά και από το 1950 και έπειτα.

Σήμερα το Δελβινάκι είναι ένα γραφικό χωριό που έχει διατηρήσει αναλλοίωτη τη φυσιογνωμία του. Σιγά σιγά όλο και περισσότεροι επισκέπτες ανακαλύπτουν την ομορφιά του παρθένου τοπίου, την αυθεντικότητα των ανθρώπων του Πωγωνίου αλλά και μια ανέγγιχτη από τον τουρισμό περιοχή που προσφέρεται για μοναδικές αποδράσεις.

Μοναδικό μουσικό φαινόμενο για την περιοχή του Πωγωνίου, αλλά και για τον Ελληνικό χώρο γενικότερα, αποτελεί η παράδοση του πολυφωνικού τραγουδιού που σύμφωνα με τους μουσικολόγους έχει ρίζες προελληνικές. Οι κάτοικοι του Δελβινακίου αγαπούν το πολυφωνικό τραγούδι, έχουν χορωδίες και διοργανώνουν κάθε χρόνο εκδηλώσεις για την πολυφωνική μουσική με πανελλήνια εμβέλεια. Το πρώτο δεκαήμερο του Αυγούστου οργανώνεται στο Δήμο Δελβινακίου το Διεθνές Φεστιβάλ Πολυφωνικού Τραγουδιού.

Το Δελβινάκι διαθέτει βιβλιοθήκη – πινακοθήκη και αξιόλογες εκκλησίες που μπορείτε να επισκεφθείτε. Η κοντινή κοιλάδα του ποταμού Γορμού προσφέρεται για όμορφους περιπάτους.

Για τη διαμονή σας, υπάρχουν στο Δελβινάκι αρκετοί παραδοσιακοί ξενώνες και ενοικιαζόμενα δωμάτια, αλλά και αρκετά εστιατόρια και ταβέρνες, όπου μπορείτε να δοκιμάσετε παραδοσιακές ηπειρώτικες γεύσεις.

Το Κατωγέφυρο βρίσκεται κάτω από το χωριό Ωραιόκαστρο του Πωγωνίου. Είναι μικρό πέτρινο γεφύρι που αποτελείται από δύο άνισα τόξα που γεφυρώνουν τις όχθες του ποταμού Γορμού. Η κατασκευή του χρονολογείται στο 1889 και διατηρείται μέχρι σήμερα σε άριστη κατάσταση.

Η χαράδρα του Κουβαρά βρίσκεται κοντά στο χωριό Δολό του Πωγωνίου. Σχηματίστηκε από τον ποταμό Κουβαρά, που είναι παραπόταμος του Δρίνου.Υπάρχει διαμορφωμένο μονοπάτι που οδηγεί στην χαράδρα, όπου ο επισκέπτης μπορεί να τη διασχίσει, απολαμβάνοντας μια όμορφη διαδρομή.

Η χαράδρα φημίζεται για την εξαιρετική και πλούσια χλωρίδα της και προσφέρει στον επισκέπτη μοναδικές εικόνες του Πωγωνίου.

Η λίμνη Ζαραβίνα (ή λίμνη του Δελβινακίου όπως είναι επίσης γνωστή) βρίσκεται λίγα χιλιόμετρα μετά το χωριό Καλπάκι του Πωγωνίου, στο δρόμο που οδηγεί στην Κακαβιά και το Δελβινάκι. Η λίμνη έχει ένα πλούσιο οικοσύστημα και φιλοξενεί πολλά είδη φυτών και ζώων, μεταξύ των οποίων και η βίδρα, υδρόβιο θηλαστικό υπό εξαφάνιση. Η λίμνη είναι ιδιόκτητη και προστατεύεται από το δίκτυο «Natura 2000» καθώς αποτελεί σημαντικό υγροβιότοπο για την περιοχή.

Ο ποταμός Γορμός διαρρέει την περιοχή του ανατολικού Πωγωνίου. Έχει χαρακτηριστεί ως «περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους» και προστατεύεται από το δίκτυο «Natura 2000». Στην περιοχή υπάρχουν όμορφα δάση που μπορεί κανείς εύκολα να προσπελάσει.

Η κοιλάδα του Γορμού παρουσιάζει επίσης και αρχαιολογικό ενδιαφέρον, καθώς στην περιοχή έχουν εντοπιστεί πολλές αρχαιολογικές θέσεις. Ολόκληρη η κοιλάδα έχει χαρακτηριστεί από το Υπουργείο Πολιτισμού ως αρχαιολογικός χώρος και γίνονται προσπάθειες για την ανάδειξη της.

Στη θέση Ανεμόμυλος κοντά στο χωριό Μερόπη, στο νοτιοδυτικό τμήμα της κοιλάδας, βρέθηκε σημαντικός οικισμός και ταφικοί τύμβοι που χρονολογούνται από τον 11ο π.Χ αι.. ως και τον 4ο π.Χ. αι. Στο χώρο βρέθηκαν σημαντικά ευρήματα που εκτίθενται στο Αρχαιολογικό μουσείο Ιωαννίνων. Στον Παλαιόπυργο, στην θέση Γκλάβα στην Κάτω Μερόπη, στο Βασιλικό και στο Ωραιόκαστρο έχουν επίσης εντοπιστεί αρχαιολογικές θέσεις.

Στα χωριά Παλαιόπυργος, Ωραιόκαστρο, Δολιανά και Καλπάκι, του Πωγωνίου υπάρχουν παραδοσιακοί νερόμυλοι και νεροτριβές που έχουν χαρακτηριστεί διατηρητέα μνημεία.

Έχουν αποκατασταθεί και είναι επισκέψιμα, ώστε ο επισκέπτης να μπορεί να δει ένα ζωντανό κομμάτι από την καθημερινότητα των Πωγωνισίων.

Ο νερόμυλος και η νεροτριβή στο χωριό Άγιος Κοσμάς έχουν επίσης χαρακτηριστεί ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία.

Στην κεντρική πλατεία του Δελβινακίου, στο κτίριο του Δημαρχείου, στεγάζεται η Δημοτική Πινακοθήκη Δελβινακίου. Στην πινακοθήκη εκτίθενται 20 πίνακες του ζωγράφου Γεωργίου Δουρδούρη, αλλά και φωτογραφίες ευεργετών και προσωπικοτήτων του Πωγωνίου. Στο ίδιο κτίριο στεγάζεται και η Δημοτική δανειστική Βιβλιοθήκη του Δελβινακίου.

Τηλ. επικοινωνίας: 26570.22204

Στη θέση Ντομπρίτσι Ριαχόβου, η οποία ανήκει στην περιοχή Πωγωνίου του νομού Ιωαννίνων, βρίσκεται η Ιερά Μονή Αγίου Γεωργίου Ριαχόβου, μέσα σε μαγευτικό φυσικό περιβάλλον.

Η μονή θεμελιώθηκε και άρχισε να κτίζεται το Μάρτιο του 1998 και ολοκληρώθηκε το Δεκέμβριο του 2004, με τη φροντίδα και την επίβλεψη του Ιερέα Ιωάννη Στ. Μπέσιου, εφημερίου Ριαχόβου.

Η μονή Ριαχόβου υπάγεται στη Μητρόπολη Ιωαννίνων και μέσα στο σύντομο διάστημα της λειτουργίας της έχει να επιδείξει αξιόλογo πραγματικά έργο.

Υπάρχουν στη μονή εκτός του ιερού ναού, διαθέσιμοι χώροι για πολλές δραστηριότητες, όπως: Αμφιθέατρο για πολιτιστικές εκδηλώσεις, χώροι αναψυχής, γήπεδο μπάσκετ, παιδική χαρά, κ.λ.π.

Στη μονή λειτουργεί ξενώνας για τη φιλοξενία εγκαταλειμένων γερόντων της περιοχής ο οποίος μπορεί να φιλοξενήσει συνολικά 20 άτομα. Ο ξενώνας διαθέτει 8 δίκλινα δωμάτια και ένα τρίκλινο.

Η περιοχή είναι πολύ ενδιαφέρουσα για τον επισκέπτη, καθώς μπορεί να απολαύσει τη φύση με τα ωραία δάση της περιοχής, την ησυχία του χώρου, το νερό από τις πηγές της περιοχής, κ.λ.π. Προσφέρεται ιδιαίτερα για σχολικές εκδρομές.

Για πληροφορίες, Τηλ. 26510.61315 & 6946 148308

Η μονή Άβελ βρίσκεται κοντά στο χωριό Βήσσανη σε μια όμορφη τοποθεσία. Πιθανολογείται ότι ονομάστηκε Μονή Άβελ από κάποιον γαιοκτήμονα Άβελη ή Αβελή που έχτισε ή ανακαίνισε την μονή την τελευταία περίοδο των βυζαντινών χρόνων, το 1770 σύμφωνα με την κτητορική επιγραφή.

Το καθολικό της μονής είναι μονόχωρη βασιλική, με νάρθηκα και ψηλό τρούλο. Καταστράφηκε από τουρκαλβανούς, χτίστηκε και αγιογραφήθηκε ξανά το 1779, από τους ζωγράφους Κωνσταντίνο και Μιχαήλ από τους Χιονιάδες της Κόνιτσας.

Ο τοιχογραφίες της μονής σώζονται σε πολύ καλή κατάσταση, ενώ αξιόλογο είναι το εξαιρετικής τέχνης επιχρυσωμένο τέμπλο από καρυδιά των αρχών του 19ου αι. Από τα γύρω κτίσματα σήμερα δεν σώζεται τίποτα. Η μονή Άβελ είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου.