epirus net

Η περιοχή Φαναρίου βρίσκεται σε απόσταση περίπου 45 χλμ. από την πόλη της Πρέβεζας, την πρωτεύουσα του νομού. Το κέντρο της περιοχής είναι το Καναλλάκι, όπου έχει την έδρα του ο Δήμος Φαναρίου. Η περιοχή χαρακτηρίζεται από τις εκβολές του Αχέροντα ποταμού και από την πεδιάδα του Αχέροντα.

Αξιοθέατα στην περιοχή:

• Καναλλάκι: Ερείπια αρχαίας Πανδοσίας, Μονή Μπούντας, Εκκλησία Αγίου Ιωάννη
• Στο Μεσοπόταμο: Νεκρομαντείο του Αχέροντα, αρχαία Εφύρα (5ου – 6ου π.Χ. αιώνα)
• Στην Κυψέλη: Μονή Αγίου Δημητρίου του 1242 όπου σώζεται ο ναός
• Στο Βουβοπόταμο: Χαράδρα Αχέροντα – Πύλες του Άδη
• Στην Κλεισούρα: Εκκλησία του 1855 με πέτρινο τέμπλο και αγιογραφίες
• Στην Αμμούδα – Σπλάντζα: Ιστορικός οικισμός στις εκβολές του Αχέροντα ποταμού

Πρόκειται για την ορεινή περιοχή που ήταν το απροσκύνητο καραούλι του Τουρκοπατημένου ελληνισμού. Εδώ έζησαν οι ασκητικοί πολεμιστές με την πειθαρχία στους ηγέτες τους, την «μπέσα» και τη μεγαλοψυχία με το ελεύθερο ανυπότακτο πνεύμα και υμνήθηκαν από τα δημοτικά τραγούδια.

Τζαβελλαίοι, Μποτσαρέοι, Ζερβαίοι, Καλόγερος Σαμουήλ: ονόματα συνυφασμένα με τους αγώνες εναντίον των Τούρκων στο θρυλικό Σούλι.

Χτισμένο ανάμεσα στα βουνά Μούργκα, Ζάβροχο και Τρούλια, ήταν το καταφύγιο μετά την καταστροφή από τον Ρωμαίο Αιμίλιο Παύλο. Στην αρχή αποτελούνταν από τα χωριά Σούλι, Αβαρίκο, Κιάφα και Σαμωνίβα, γνωστά ως Τετραχώρι.

Αργότερα έγινε Επταχώρι (στη μεγάλη ακμή του, εξουσίαζε 80 χωριά) και στα μέσα του 18ου αιώνα είχε 6.000 κατοίκους, εκ’ των οποίων οι 1.700 ήταν ένοπλοι.

Έγινε στόχος της Πύλης και του Αλή πασά που με αλλεπάλληλες εκστρατείες πολλών ετών το κατέλαβαν τελικά στις 15 Δεκεμβρίου 1803, αφού ο αγώνας στεφανώθηκε με την ανατίναξη του Κουγκίου από τον καλόγερο Σαμουήλ.

Αξιοθέατα στην περιοχή Σουλίου:

• Τα ερειπωμένα πετρόκτιστα σπίτια
• Τα αρχαία πηγάδια
• Το κάστρο της Κιάφας που χτίστηκε από τον Αλή πασά
• Το Βουλευτήριο
• Το θρυλικό Κούγκι, με το ναό της Αγίας Παρασκευής (ολοκαύτωμα 15/12/1803 – καλόγερος Σαμουήλ)
• Οι ιστορικοί νερόμυλοι του Σουλίου
• Το λαογραφικό μουσείο
• Ο ναός Αγίου Δημητρίου στο Τσαγκάρι με πέτρινο καμπαναριό
• Ο ναός Αγίας Κυριακής, στον Αυλότοπο
• Το γεφύρι στη θέση Ντάλα του Αχέροντα

Εκδηλώσεις στην περιοχή:

Κάθε χρόνο, την τελευταία Κυριακή του Μαϊου πραγματοποιούνται στο Σούλι εκδηλώσεις μνήμης των αγωνιστών του, της θυσίας των γυναικών του στα βουνά του Ζαλόγγου αλλά και της ανατίναξης του Κουγκίου.

Η περιοχή Παραμυθιάς βρίσκεται στο νοτιοανατολικό άκρο του Νομού Θεσπρωτίας. Απέχει από τα Ιωάννινα 82 χλμ. και από την Ηγουμενίτσα και το λιμάνι της 35 χλμ. Είναι χτισμένη αμφιθεατρικά στους πρόποδες της οροσειράς Κορύλα (υψ. 1658 μ.). Στα νότια απλώνεται ο εύφορος κάμπος της Παραμυθιάς, που ξεκινά από το χωριό Νεοχώρι και φθάνει ως τον ποταμό Αχέροντα.

Στα πόδια της πόλης ρέει ο μικρός και γνωστός από τη μυθολογία ποταμός Κωκυτός, που κατά τον μύθο σχηματίστηκε από τα δάκρυα των συγγενών των νεκρών που ο Χάρων οδηγούσε με τη βάρκα του στον Άδη. Υπάρχουν πολλές απόψεις για την προέλευση του ονόματος, όμως η επικρατέστερη είναι ότι προέρχεται από την λέξη Παρηγορήτρια (από το ομώνυμο μοναστήρι της Παναγίας που υπήρχε στην Παραμυθιά), «Παραμυθία» στα αρχαία Ελληνικά. Πάνω από την πόλη, το κάστρο του Αϊ-Δονάτου στέκει επιβλητικό σε μια φυσικά οχυρή θέση. Ονομάστηκε έτσι από τον ομώνυμο ναό που υπήρχε μέσα στο κάστρο και ήταν αφιερωμένος στον Επίσκοπο Ευροίας Δονάτο (4ος μ.Χ. αι.), που ήταν και ο προστάτης του κάστρου και της ευρύτερης περιοχής γενικότερα.

Η πρώτη εγκατάσταση στην περιοχή τοποθετείται στην εποχή του Χαλκού (2.500 – 11ος π.Χ. αι.), στην προϊστορική θέση «Σαρδάκια», στη ίδια θέση περίπου που είναι σήμερα χτισμένη η πόλη της Παραμυθιάς. Η Παραμυθιά αποτέλεσε σημαντικό εμπορικό κέντρο τόσο την περίοδο του Δεσποτάτου της Ηπείρου, όσο και κατά την Τουρκοκρατία. Προκειμένου να αυξηθεί ο ολιγάριθμος τουρκικός πληθυσμός, οι Τούρκοι εφάρμοσαν το μέτρο του εξισλαμισμού του ντόπιου πληθυσμού. Ιδιαίτερα μετά το αποτυχημένο κίνημα του Μητροπολίτη Τρίκκης Διονυσίου Φιλοσόφου (γνωστός και ως «Σκυλόσοφος») το 1611, αλλά και ως την πτώση του Σουλίου το 1803, οι Χριστιανοί της Παραμυθιάς διώχθηκαν με μανία.

Η πόλη, που άκμαζε μέχρι τότε, δέχτηκε την οργή του Αλή Πασά που εκδίωξε πολλούς Μωαμεθανούς προεστούς που συνεργάσθηκαν με τους Σουλιώτες και εξόντωσε πολλούς Χριστιανούς. Οι Μωαμεθανοί κάτοικοι της πόλης, εξισλαμισμένοι στην πλειοψηφία τους, χρησιμοποιούσαν την Ελληνική γλώσσα, είχαν σχεδόν τα ίδια ήθη και έθιμα με τους Χριστιανούς και ελάχιστα γνώριζαν για την Θρησκεία τους. Άλλωστε πολλοί από αυτούς ήταν κρυπτοχριστιανοί. Παρόλα αυτά, πολλές εκκλησίες της περιοχής μετατράπηκαν σε τζαμιά.

Μόνο ο Βυζαντινός Ναός της Παναγίας της Παραμυθίας διασώθηκε ανέπαφος. H Παραμυθιά απελευθερώθηκε από τον τουρκικό ζυγό στις 23 Φεβρουαρίου 1913, δυο ημέρες μετά την πόλη των Ιωαννίνων. Παρόλο που οι Χριστιανοί κάτοικοι της Παραμυθιάς δεν δημιούργησαν προβλήματα στους μωαμεθανούς συμπολίτες τους, οι τελευταίοι κατά την Γερμανική κατοχή συνεργάστηκαν με τους κατακτητές κατά των Ελλήνων. Οι ντόπιοι αντιστάθηκαν σθεναρά. Το τίμημα όμως ήταν βαρύ, 49 άνδρες εκτελέσθηκαν από τα κατοχικά στρατεύματα.

Σήμερα η πόλη σφύζει από ζωή και κίνηση. Η γεωγραφική της θέση και ο εύφορος κάμπος της αποτελούν κινητήρια δύναμη για την ανάπτυξη της. Διαθέτει τουριστικές υποδομές, κρατικές υπηρεσίες, τράπεζες κ.λ.π. Η Εγνατία Οδός που διέρχεται από την περιοχή θα την ενώσει με την Ηπειρωτική Ελλάδα και θα δώσει ώθηση στην περαιτέρω ανάπτυξη της.

Αξιοθέατα στην πόλη της Παραμυθιάς:

• Τα ερείπια της αρχαίας Φωτικής που βρίσκονται στην κορυφή της πόλης, στη θέση Λιμπότι
• Τα Ερείπια μεσαιωνικού κάστρου, στον οικισμό Κορύλα
• Η Αρχαιολογική συλλογή
• Η Βυζαντινή Παναγία της Παραμυθιάς
• Τα Βυζαντινά Λουτρά
• Η Κούλια
• Το Βενετσιάνικο ρολόι (που λειτουργούσε με τριχιές και βαρίδια)
• Το ιστορικό αρχείο στην πόλη

Αξιοθέατα στην ευρύτερη περιοχή:

• Στην Ψάκα: Σπηλιά Ψάκας
• Στο Πετούσι: Ναός Ταξιαρχών
• Στο Προδρόμι: Μονή Αγίου Βελλένης
• Στο Καμίνι: Μονή Αγίου Δημητρίου
• Στην Πλακωτή: Μονή Αγίου Σωτήρα, σπάνια παλαιά εκκλησία
• Στις Πέντε Εκκλησιές: Μονή Παναγίας «Ούσντινα»
• Στην Καλλιθέα: Μονή Παγανίων του 1652

Το Μαργαρίτι είναι ένας παραδοσιακός οικισμός που χτίστηκε το έτος 1438 από τους Ενετούς στη θέση της αρχαίας πόλης «Πάναος». Βρίσκεται πάνω στην εθνική οδό Ηγουμενίτσας – Πρέβεζας, στο 32ο χλμ και είναι έδρα του ομώνυμου Δήμου Μαργαριτίου. Το έτος 1549 οι τούρκοι χτίζουν εδώ κάστρο το οποίο καταστράφηκε από τους Ενετούς.

Ο οικισμός καταστράφηκε από τους Τούρκους κατά τον ξεσηκωμό του 1733 και τελικά ελευθερώθηκε από τον Ελληνικό Στρατό στις 24 Φεβρουαρίου του 1913. Είναι επίκεντρο των αρχαιολογικών χώρων της περιοχής. Κοντά στο Μαργαρίτι βρίσκεται το Έλος Καλοδικίου, υγροβιότοπος εκτάσεως 3.500 στρεμμάτων.

Αξιοθέατα στο Μαργαρίτι:

• Το κάστρο του Μαργαριτίου
• Η βρύση Μπάνου
• Το μικρό Φαράγγι
• Το έλος Καλοδικίου με τα νούφαρα
• Ο παραδοσιακός οικισμός «Σκάλα» όπου υπάρχουν καστρόσπιτα, παλαιά βρύση, ερειπωμένρχοντικά, κ.α.
• Το τζαμί στο κάστρο
• Τάφους της αρχαίας πόλης Πάναος
• Το τζαμί της Βρύσης του Αγά
• Το πηγάδι της αγοράς

Κοντά βρίσκεται και η Γλυκή: Πρόκειται για παραδοσιακό οικισμό που απέχει 54 χλμ. από την πόλη της Ηγουμενίτσας. Στην περιοχή της Γλυκής βρίσκεται η ωραία χαράδρα του Αχέροντα με τις πηγές του ποταμού.

Αξιοθέατα στη Γλυκή:

• Ο ναός της Παναγίας
• Τάφοι κιβωτιόσχημοι
• Η χαράδρα Αχέροντα με τη Σκάλα Τζαβέλαινας

Επίσης στην περιοχή Γαρδίκι μπορείτε να δείτε:

• Την εκκλησία της Αγίας Κυριακής
• Την Ακρόπολη του Αγίου Δονάτου, με λείψανα τείχους 4ου π.Χ. αιώνα

Είναι ένας όμορφος παραλιακός οικισμός που βρίσκεται στις εκβολές του Αχέροντα ποταμού. Διαθέτει τουριστική υποδομή με ξενοδοχεία, ψαροταβέρνες, κ.λ.π. Από αυτή την όμορφη γωνιά του νομού Πρέβεζας, σύμφωνα με την παράδοση ο Οδυσσέας ακολουθώντας τον Αχέροντα ποταμό και την λίμνη Αχερουσία έφτασε στην αρχαία μυκηναϊκή αποικία Εφύρα και το περίφημο Νεκρομαντείο.

Στην Οδύσσεια του Ομήρου, η μάγισσα Κίρκη συμβουλεύει τον Οδυσσέα να πάει στον Άδη να συναντήσει την ψυχή του μάντη Τειρεσία για την επιστροφή του στην Ιθάκη. Ήρθε εδώ στο δήμο Κιμμερίων, διέσχισε το άλσος της Περσεφόνης (ψηλόκορμες λεύκες και ιτιές) και βρήκε βράχο με σπηλιά στη συμβολή του Κωκυτού με τον Πυριφλεγέθοντα και τον Αχέροντα.

Η περιγραφή της καθόδου στον Άδη του Οδυσσέα και τα δεδομένα της ανασκαφής, φαίνεται να συμφωνούν κατά τον αρχαιολόγο Σ. Δάκαρη, καθηγητή του πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Ο Ερμής ακολουθώντας αυτή τη διαδρομή οδηγούσε τις ψυχές στον Κάτω Κόσμο.

Πολύ κοντά στον αρχαιολογικό χώρο και στην περιοχή του σημερινού χωριού Μεσοπόταμος βρίσκεται η εκπληκτική παραλία Αμμουδιά, όπου εκβάλλει ο Αχέροντας ποταμός. Επίσης, στη γύρω περιοχή Φαναρίου υπάρχουν αρκετά αξιόλογα χωριά και αξιοθέατα.

Το ποτάμι των μύθων, ο φημισμένος Αχέροντας, όχι άδικα αποτελεί πόλο έλξης τόσο για τους τουρίστες και τους λάτρεις του καγιάκ και του κανό, όσο και για τους φυσιολάτρες. Πηγάζει από τα όρη του Σουλίου και χύνεται λίγα χιλιόμετρα πιο πέρα στα νερά του όρμου της Αμμουδιάς: ξεκινά σαν ορεινό ρέμα, διασχίζει ένα μαγευτικό φαράγγι, συνεχίζει τη διαδρομή στην πεδιάδα της Παραμυθιάς και εκβάλλει στο Ιόνιο πέλαγος.

Η πλούσια χλωρίδα και πανίδα του φαραγγιού και του ποταμού, αλλά και οι κοντινοί αρχαιολογικοί χώροι καθιστούν την περιοχή σημαντικό οικοτουριστικό αξιοθέατο. Προστατεύεται από το δίκτυο Natura 2000.

Η Εφύρα είναι από τις παλαιότερες πόλεις της αρχαίας Ηπείρου. Βρισκόταν κοντά στο σημερινό χωριό Μεσοπόταμος. Ήταν η σπουδαιότερη αποικία των Ηλείων στη συμβολή του Κωκυτού ποταμού με τον Αχέροντα, κοντά στο Νεκρομαντείο. Επικοινωνούσε με το λιμάνι Χειμέριο και έγινε μεγάλο εμπορικό κέντρο.

Στα 1400 – 1300 π.Χ. ήρθαν άποικοι από τις Μυκήνες και έφτιαξαν κυκλώπεια τείχη 1.200 μέτρων σαν της Τίρυνθας με εντολή του βασιλιά Αχαιού. Βρέθηκαν τάφοι της εποχής του σιδήρου. Ο Φίλιππος ο Β’ την παραχώρησε στους Ηπειρώτες. Τελικά καταστράφηκε από τους Ρωμαίους το 167 π.Χ.

Ο Όμηρος αναφέρει στην Οδύσσεια την συνάντηση της θεάς Αθηνάς με τον Τηλέμαχο, στην Εφύρα. Εδώ βρισκόταν και το περίφημο Νεκρομαντείο αλλά και μία από τις Καθόδους στον Άδη. Εδώ ήρθε ο ήρωας Ηρακλής για να κατέβει στον Άδη και να ελευθερώσει τον Θησέα, σύμφωνα με τη μυθολογία.

Από την Εφύρα της Θεσπρωτίας καταγόταν και ο Αντίφος που ως αρχηγός στόλου 30 πλοίων έλαβε μέρος στον τρωικό πόλεμο.

Πρόκειται για έναν από τους σπουδαιότερους αρχαιολογικούς χώρους της Θεσπρωτίας. Η ακρόπολη της Βέλλιανης βρίσκεται στις πλαγιές του όρους Κορίλα, ανατολικά από το σημερινό χωριό Χρυσαυγή (παλιά Βέλλιανη) της Παραμυθιάς. Εδώ υπάρχουν ερείπια αρχαίου κάστρου και ερείπια της Ελέας.

Το τείχος της με περίμετρο 1.550 μέτρα, ήταν εξαιρετικής κατασκευής με ύψος 6-7 μέτρα και πάχος 3,5 μ. Σώζονται μόνο μερικά τμήματα από το τείχος της πύλης στην ανατολική πλευρά.

Στο εσωτερικό της ακροπόλεως βλέπουμε λείψανα από κτίρια, από την αρχαία αγορά, και λίθινο θέατρο 3.000 – 4.000 θέσεων, που αποδεικνύουν πως ήταν πολιτικό κέντρο κατά τον 4ο π.χ. αιώνα στη μεγάλη της ακμή, όταν ήταν έδρα του ομοσπονδιακού κράτους «Κοινό των Θεσπρωτών», μέχρι το 330 π.χ.

Μετά το 330 π.χ. το πολιτιστικό κέντρο μεταφέρθηκε στην Τιτάνη. Έγιναν ανασκαφές το 1985 και βρέθηκαν προϊστορικά ίχνη κατοίκησης. Η αρχαία Ελέα είχε στη δικαιοδοσία της το Νεκρομαντείο του Αχέροντα. Είχε ως επίνειο το λιμάνι της Αμμούδας (Σπλάντζα).